نویسنده: صمصام صانعی
 

نام علمی:

Lycopersicum esculentum Mill.، نام فرانسه Tomate و نام انگلیسی آن Tomato می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، گوجه فرنگی، طماطم و بندوره نامیده شده است.

تیره گیاه:

سیب زمینی Solanaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یک ساله به ارتفاع حدود 50 سانتی‌‌متر گاهی موارد بیشتر و پرشاخه، برگ‌های آن مرکب و شانه‌ای فرد و گل‌های آن مجتمع به رنگ زرد یا در مواردی تک تک می‌باشند. میوه‌اش گوشتی، کروی شکلِ مایل به تخت در ابعاد گوناگون، پس از رسیدن قرمز رنگ و در برخی ارقام زرد رنگ و محتوای آن دانه‌های کوچک و زرد محصور شده با آب و گوشت گوجه فرنگی می‌باشد.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها و ایران کاشته می‌شود.  

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گوجه فرنگی:

انرژی، آب، پروتئین، چربی، هیدرات‌های کربن، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، قند تام، منگنز، فولات، فیبر غذایی، منیزیم، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و ویتامین‌های E, K, C, B6, A در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (گوجه فرنگی)

نحوه مصرف:

به طور معمول گوجه فرنگی به صورت خام یا پخته مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی:

صفرابر و ضد چربی، اشتهاآور و مقوی بدن، افزاینده دید چشم و ضد قند، دفع کننده سنگ کلیه و کاهنده کلسترول، آرام‌بخش و ضد افسردگی، جلوگیری کننده از بزرگ شدن قلب و تصفیه کننده خون، دفع کننده اسید فولیک و رسوبات ادراری و صفراوی، کاهنده اوره خون و پیشگیری کننده از بروز بعضی سرطان‌ها (دهان، مری، روده، سینه خانم‌ها، گردن رحم، پروستات و ریه)، ضد میگرن و تحلیل برنده ورم مفاصل، ضد استرس و مفید برای پوکی استخوان می‌باشد. در ضمن برای به سختی ادرار کردن، ورم ملتحمه چشم، مسمومیت‌های مزمن، تصلب شرائین، ورم روده، روماتیسم و نقرس نیز مفید است.

تذکر:

میوه‌ی نارس گوجه فرنگی سمّی است و باید از مصرف آن پرهیز کرد. استفاده از گوجه فرنگی و فرآورده‌های آن برای بیمارانی که دچار حساسیت یا آلرژی می‌باشند مضر است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.